PSA en soorten werkstress

4.1 Begrip psychosociale arbeidsbelasting

Onder het begrip vallen alle factoren die stress veroorzaken en/of een stressbeleving bij medewerkers oproepen, zoals werkdruk, agressie en geweld, seksuele intimidatie, pesten en discriminatie.

Werkstress is een synoniem voor psychosociale belasting. Bij stress spelen emoties van mensen altijd een rol. Oorzaken van stress die voortkomen uit de werksituatie noemen we stressoren. Mensen verschillen onderling sterk in hun vermogen om te gaan met stressoren. Bij werkstress kunnen de oorzaken gelegen zijn in het werk zelf, maar bijvoorbeeld ook in het dagelijks contact met collega’s.

Begrip werkdruk

Er is sprake van werkdruk als een werknemer niet kan voldoen aan de gestelde taakeisen (kwantitatief en kwalitatief). Taakeisen zijn de eisen die gesteld worden aan het werk; ze kunnen variëren in hoeveelheid, kwaliteit en werktempo.

Bij een te hoge werkdruk werkt een werknemer voortdurend onder hoge tijdsdruk en/of in een hoog tempo. Vooral in combinatie met beperkte regelmogelijkheden (d.w.z. beperkte zeggenschap over het werk), vormt werkdruk een risico voor de gezondheid van werknemers.

Begrip ongewenst gedrag

Bij ongewenst gedrag gaat dit om gedrag in onderlinge verhoudingen/contacten tussen mensen op de werkvloer. Er is sprake van ongewenst gedrag zodra één van de betrokkenen het zo ervaart. Het kan daarbij gaan om

• Agressie en geweld
• Seksuele intimidatie
• Pesten
• Discriminatie

Begrip agressie en geweld

Onder agressie en geweld op het werk wordt verstaan een situatie waarbij een werknemer psychisch of fysiek wordt lastig gevallen, bedreigd of aangevallen onder omstandigheden die verband houden met het verrichten van arbeid.

Het gaat om gedragingen van verbaal geweld (uitschelden, beledigen) en/of fysiek geweld (schoppen, slaan, met een wapen dreigen en/of overvallen worden). Het kan ook gaan om psychisch geweld: bedreigen, intimideren, onder druk zetten, het bedreigen van de thuissituatie en het beschadigen van eigendommen. Over deze vorm van PSA is een aparte Arbocatalogus verschenen.

Begrip seksuele intimidatie

Onder seksuele intimidatie op het werk wordt verstaan enige vorm van verbaal, non-verbaal of fysiek gedrag met een seksuele (bij)bedoeling. Dit gedrag heeft als doel of gevolg dat de waardigheid van een persoon wordt aangetast, en een bedreigende, vijandige, beledigende, vernederende of kwetsende situatie wordt gecreëerd.

Begrip pesten

Onder pesten wordt verstaan elke vorm van intimiderend gedrag met een structureel karakter, van één of meer werknemer(s) (collega’s, leidinggevenden) tegen één of een groep andere medewerker(s). Het gaat om herhaald gedrag en niet om eenmalige gedragingen.

Het gedrag kan zich op verschillende manieren uiten: door woorden, gebaren, handelingen, bedreigingen e.d.