Projectleider Diana Lettink over sociale veiligheid op het werk: ‘Iedereen moet zichzelf kunnen zijn’

Terecht dat er de laatste tijd in de media veel aandacht is voor sociale veiligheid op het werk, vindt projectleider bij SBCM Diana Lettink. ‘Iedereen moet zich op het werk veilig voelen en zichzelf kunnen zijn.Dat is wettelijk verplicht, maar ik gun het iedereen ook. Want alleen in een goede, veilige werksfeer durf je jezelf te ontwikkelen en trek je aan de bel als je je bijvoorbeeld ergens zorgen over maakt of niet lekker in je vel zit. Dat is nodig om duurzaam inzetbaar te blijven. Bovendien laat onderzoek zien dat werkplezier bijdraagt aan hogere productiviteit. Iedereen heeft dus baat bij een prettige, veilige werksfeer. Iedereen is ook nodig om die werksfeer goed te blijven houden.’

Structurele aandacht en goede aanpak nodig

Gelukkig ziet Lettink in SW-organisaties veel aandacht voor sociale veiligheid en heeft SBCM allerlei materiaal om ze hierbij te ondersteunen, zoals de toolbox pesten, verschillende e-learnings en de arbocatalogus. ‘Maar toch gaat het niet altijd goed. Wat de een bedoelde als een grapje, blijkt een ander niet zo op te vatten. Of een ongelukkige reactie op Facebook leidt ertoe dat collega’s die het jarenlang fijn met elkaar hebben gehad, niet meer naast elkaar willen zitten en elkaar negeren. Maar ook discriminatie en intimidatie komen voor, tussen collega’s, tussen leiding en de werkvloer en tussen stafleden onderling. Soms wordt ongewenst gedrag mede veroorzaakt of versterkt door de gevolgen van een verstandelijke of psychische beperking. De Inspectie SZW noemt ongewenst gedrag in de SW specifiek in haar jaarplan 2022 als onderwerp waarvoor structurele aandacht én een goede aanpak nodig zijn.’

Roadshow

Samen met verschillende professionals uit de praktijk is de afgelopen periode verkend waar uitdagingen liggen en wat er al gebeurt op het gebied van sociale veiligheid. Als nieuwe vorm van ondersteuning ontwikkelt SBCM nu een roadshow Sociale veiligheid. Lettink: ‘Eerder zijn met soortgelijke roadshows rond de thema’s Gezondheid en Schulden goede ervaringen opgedaan. Een roadshow betrekt iedereen in een organisatie. Naast een theatervoorstelling voor medewerkers worden er workshops met alle sleutelfiguren gehouden om samen te kijken wat nodig is om de sociale veiligheid (verder) te verbeteren.’ De voorbereidingen zijn in volle gang. Een werkgroep stelt een programma van eisen op en kiest een bureau dat de roadshow ontwikkelt. Rond de zomer kan de eerste roadshow dan in de praktijk worden getest.

Jezelf zijn in de SW

Lettink is ervan overtuigd dat de SW in de basis alles in huis heeft om een veilige plek voor iedereen te zijn. ‘Wanneer ik in een SW-organisatie kom, merk ik dat. Ik ben geboren met één arm en met een aantal andere ‘afwijkingen’. Wanneer ik op bezoek ben bij een SW-organisatie, voelt het alsof niemand er gek van opkijkt dat ik er anders uitzie of dingen anders dan anderen oppak. Er wordt gewoon gevraagd of ik zo geboren ben en of ik ergens hulp bij nodig heb. Dat maak ik wel anders mee: op straat of in winkels word ik soms aangestaard. Toen ik als puber in een nieuwe klas kwam, ben ik een tijdje ook echt buitengesloten geweest van de groep. Dat was een nare tijd. Ik ervaar in de SW dat je er jezelf kunt zijn. Daar accepteren mensen dat niet iedereen hetzelfde is en dat iedereen een plekje in de maatschappij verdient. En dat is een mooie basis. Vanuit zo’n basis kun je samen zorgen voor een veilige omgeving waarin ongewenst gedrag wordt tegengegaan.’