IBN pakt laaggeletterdheid aan met (taal)activiteiten op maat

In Nederland heeft ongeveer een op de zes volwassenen moeite met lezen, schrijven en/of rekenen. Deze mensen zijn laaggeletterd. De sociale onderneming IBN, werkzaam vanuit vestigingen in Uden, Oss, Veghel, Schaijk en Cuijk, pakt sinds 2010 laaggeletterdheid actief aan. In de afgelopen jaren namen er al meer dan 500 IBN-medewerkers deel aan de cursusmogelijkheden die IBN realiseert op het gebied van de basisvaardigheden. ‘Ik sta weer volop in de maatschappij.’

Marian Janssen-de Goede heeft het project 3,5 jaar in goede banen geleid. Zij weet nog goed waarom IBN het project initieerde. ‘Oud-directeur Ed de Leeuw vond dat er binnen een sociale werkvoorziening een plek moet zijn voor mensen om aan hun basisvaardigheden te kunnen werken.’ Harm van Zutphen, opvolger van Janssen-de Goede, vult aan: ‘De slogan van IBN luidde toen nog: ‘Wij willen het beste uit mensen halen’. Als je dat wilt bewerkstelligen, dan moet de basis ook wel goed zijn. Vanuit dat oogpunt is het logisch dat het project werd gestart.

Taallessen

Van Zutphen vertelt over de enorme mogelijkheden voor laaggeletterden om zich binnen IBN te ontwikkelen. ‘We bieden wekelijks taallessen aan op al onze vestigingen. In een kleine groep van zes deelnemers trachten we iedereen persoonlijke begeleiding te bieden. Daarnaast hebben enthousiaste collega’s zich aangemeld als taalmaatje. Aan deze mensen hebben we een training aangeboden van Stichting Lezen en Schrijven. Handig voor ons dat Marian weer even terugkwam om deze taalmaatjes te trainen.’

Jelena Mircevski is een goed voorbeeld van een taalmaatje. Zij komt zelf uit Servië en heeft de taal als 7-jarige geleerd en spreekt perfect Nederlands. ‘In de koffiepauze gaat ze met dobbelstenen en een speciaal ontwikkelde taalkaart aan de slag met collega’s. Dan formuleren ze zinnen. Ook oefent ze voorzetsels met legopoppetjes en -blokjes. Ten slotte hebben we afspraken gemaakt met bibliotheken, waardoor onze werknemers voor slechts 12 euro een abonnement kunnen afsluiten. Hiermee hopen we te bewerkstelligen dat medewerkers ook buiten het werk om met taal bezig blijven’, zegt Van Zutphen

KLASSE!

Buiten IBN rust nog altijd een taboe op laaggeletterdheid. Cursussen voor autochtone laaggeletterden trekken dan ook nauwelijks deelnemers. Daarom heeft Janssen-de Goede de methodiek KLASSE! ontwikkeld (de website is vanaf 1 januari 2019 volledig operationeel ). Deze methodiek is gericht op het vinden, benaderen en werven van laaggeletterden NT1-ers (mensen van Nederlandse afkomst). Een groep die lastig te bereiken is. ‘Ik heb vier profielen ontwikkeld: Fatima, Wesley, Gerard en Elly. Elly is een vrouw tussen de 45 en 55 jaar. Zij zal zich niet snel opgeven voor de cursus ‘Beter leren lezen en schrijven’. De cursus ‘Vind een baan in de zorg’ spreekt haar meer aan. Blijkt vervolgens dat Elly tijdens de cursus te veel moeite heeft met lezen en schrijven, dan kun je haar doorsturen naar de reguliere training Basisvaardigheden. Dit noem ik een camouflagecursus. Voor alle profielen kunnen dit soort camouflagecursussen worden ontwikkeld’, zegt Janssen-de Goede

Succesverhalen

Van Zutphen is trots op het feit dat het taboe op laaggeletterdheid binnen IBN is doorbroken en op de vele succesverhalen van de deelnemers. Op donderdag 8 november 2018 werden deze succesverhalen gedeeld tijdens de jaarlijkse feestavond voor de cursisten van IBN. Deelnemer Michael van Houtum sprak hier over zijn rommelige verleden en de kans die IBN hem heeft gegeven. ‘Ik heb de beroepsbegeleidende leerweg  voor hoveniers gevolgd. Niveau 1 en 2 heb ik afgerond en ik ben nu bezig met niveau 3. Het is superfijn dat IBN mij die kans heeft geboden. Want ik had niks toen ik hier kwam en nu sta ik weer volop in de maatschappij.’

Tijdens de feestavond werd ook een scheurkalender uitgereikt. ‘We werken in de lesgroepen naar de feestavond toe. Elk jaar maken we een boekwerk en dat wordt tijdens deze avond gepresenteerd. Dit jaar hebben we een scheurkalender (703 KB) gemaakt met daarop allemaal kleine succesverhaaltjes. Vorige jaren schreven we een receptenboek of een verzameling brieven. Eén deelnemer richtte zijn brief toen aan minister-president Rutte en het leuke is dat we ook antwoord van hem kregen’, vertelt Van Zutphen.