Simpele taal en persoonlijk contact helpen laaggeletterden met schulden

Een gebrekkig tekstbegrip, schaamte en stress weerhouden mensen met leesproblemen ervan hulp te zoeken. Dit blijkt uit vervolgonderzoek naar de invloed van leesvaardigheden op schuldenproblematiek, binnen het project ‘Lezen ≠ Begrijpen’. In de week van de alfabetisering (van 3 tot 9 september) overhandigden de onderzoekers het rapport aan de nationale ombudsman.

Het tweede onderzoeksrapport binnen het project ‘Lezen ≠ Begrijpen’ gaat over de barrières die mensen met leesvaardigheidsproblemen en schulden ervaren. Een deel daarvan komt doordat mensen moeite hebben om zelf te schrijven en omdat ze de taal van brieven en formulieren niet voldoende begrijpen. Daarnaast gaven deelnemers aan het onderzoek aan dat het contact met instanties vaak moeilijk verloopt. Ook ontstaat veel stress en onzekerheid, met als gevolg dat mensen hun post niet meer openen.

Duidelijkere communicatie en persoonlijk contact

De deelnemers aan het onderzoek kwamen ook met suggesties voor verbetering. De rode lijn daarvan is: duidelijker communiceren. Met simpele woorden, korte brieven, structuur en ondersteunende pictogrammen. Daarnaast vinden de deelnemers meer ondersteuning en persoonlijk contact belangrijk.

Geke van Velzen, directeur van de stichting Lezen & Schrijven, reageert: ‘Ook uit dit onderzoek blijkt hoeveel ellende mensen bespaard kan blijven als instanties meer aandacht hebben voor laaggeletterdheid. Meer persoonlijk contact bij deurwaarders en schuldhulpverleners, zodat er ruimte komt om belemmeringen te bespreken.’ De nationale ombudsman, Reinier van Zutphen, sluit daarbij aan: ‘Schuldhulpverlening staat of valt met persoonlijk contact. Het besef dat deze groep mensen vaak ook moeite heeft met lezen en schrijven, maakt het extra urgent om je in deze mensen in te leven.’

Project Lezen ≠ Begrijpen

Binnen het project Lezen ≠ Begrijpen doen de Rijksuniversiteit Groningen in samenwerking met Syncasso Gerechtsdeurwaarders, Kredietbank Nederland en Stichting Lezen & Schrijven onderzoek naar de invloed van leesvaardigheden op schuldenproblematiek. In april 2018 verscheen het eerste onderzoeksrapport, waaruit blijkt dat  lagere leesvaardigheid veel vaker voorkomt bij mensen met financiële problemen. De partijen gaan nu samen onderzoeken hoe ze nieuwe communicatiemiddelen kunnen ontwikkelen om schuldenproblematiek bij laaggeletterden tegen te gaan.