Rondetafelgesprek: op weg naar een nieuw sociaal stelsel

Bij het afscheid als voorzitter van SBCM, het A&O fonds en het Kenniscentrum sociale werkgelegenheid, is Huib van Olden in gesprek gegaan met experts vanuit wetenschap, overheid, gemeenten, onderwijs, werkgevers en werknemers over de toekomst van het sociale stelsel. Het rondetafelgesprek startte met de droom van Huib van Olden. Wat volgens hem nodig is om de huidige problemen met de Participatiewet te overwinnen, is een landelijk publiek-privaat netwerk van coöperaties. Een stelsel waarin publieke en private partijen hun belangen en verantwoordelijkheden verenigen om te komen tot een stelsel dat focust op talenten in plaats van beperkingen, en op de eigenwaarde van burgers. De gesprekspartners hebben vanuit hun eigen perspectief en expertise de droom van Huib verrijkt en aangescherpt. Het verslag van dit gesprek is geen gezamenlijk standpunt, maar bedoeld ter inspiratie en concretisering van vraagstukken om de lopende discussie over de toekomst van ons sociale stelsel op een constructieve manier te voeden.

Van individuele naar collectieve verantwoordelijkheid

Tijdens het gesprek werd duidelijk dat alle gesprekspartners in meer of mindere mate het erover eens zijn dat de huidige Participatiewet niet goed werkt en soms zelfs de oplossing in de weg zit. Ook was er een vrij grote consensus over de analyse dat het vraagstuk van arbeidsparticipatie van mensen in kwetsbare posities niet opgelost kan worden door alleen werkgevers of alleen de overheid en/of burgers daar zelf verantwoordelijk voor te stellen. De praktijk laat zien dat dit vraagstuk alleen in gezamenlijkheid kan worden opgelost. De droom van Huib van Olden over een netwerk van publiek-private coöperaties speelt daarop in.

Wat zijn de uitdagingen?

In de discussie die op de droom volgde, zijn verschillende uitdagingen besproken waarop de samenleving nog antwoorden moet vinden, zoals: wel of geen nieuw stelsel; landelijk of regionaal en hoe zorg je voor een echt gedeelde publiek-private verantwoordelijkheid? En ook: hoe bouw je een stelsel dat uit gaat van talenten in plaats van labels als ‘arbeidsbeperking en doelgroepregister’? Het volledige verslag geeft interessante doorkijkjes in het zoeken naar antwoorden voor deze uitdagingen.

Eerste stappen

We zien ook dat enkele gemeenten, werkbedrijven en andere partners nu al de eerste stappen zetten om te experimenteren met publiek-private samenwerkingen om de kloof in de huidige arbeidsmarkt aan te pakken. Het zou goed zijn als meer regio’s dit idee oppakken, ermee gaan experimenteren en van elkaar kunnen leren. SBCM wil deze ontwikkeling graag voeden en bijdragen aan het delen van kennis en ervaringen. Dus gemeenten, sociale werkbedrijven, werkgevers en/of andere partijen die in hun regio al aan het experimenteren zijn of dat van plan zijn: laat van je horen via info.sbcm@caop.nl